EWALUACJA
Wstęp teoretyczny
Ewaluacja to ciągła informacja o postępie ucznia i jego sukcesach. Celem ewaluacji jest wsparcie studenta/ki w procesie uczenia się i rozwoju, dostarczenie mu informacji na temat przebiegu tego procesu, postępów i osiągnięć. Pozwala także ustalić, czy nauczyciel/ka zdołał skutecznie przekazać wiedzę. Przestawienie się z edukacji „kontaktowej” na zdalną nie zmienia zakładanych celów i efektów uczenia, ale wymaga istotnych zmian w organizacji procesu dydaktycznego. Nauczyciel/ka wybiera takie metody oceniania, które zachęcają studentów/ki do zaangażowania w naukę i umożliwiają każdemu z nich osiągnięcie jak najlepszych rezultatów. Podczas nauczania zdalnego nauczyciel/ka i studenci/ki zwracają szczególną uwagę na komunikację i możliwość elastycznego reagowania na różne sytuacje, które mogą się pojawić w trakcie nauki. E-learning zakłada poszukiwanie innych niż tradycyjnie stosowane metod oceniania, aby zapewnić odpowiednią jakość kształcenia. Włączające i motywujące metody oceniania nie tylko dostarczają studentom/kom informacji zwrotnej na temat ich pracy czy testują wiedzę, ale także dają niezbędne wskazówki ukierunkowujące przyszły rozwój. Wykorzystanie nowoczesnych technologii pozwala na dostarczanie zindywidualizowanej i posiadającej istotne znaczenie dla uczącego się informacji zwrotnej. Proces dydaktyczny jest rozwijany i udoskonalany dzięki akumulacji i analizie danych.
Ćwiczenie I: MÓJ WŁASNY SŁOWNIK
Moodle
W trakcie semestru
Ćwiczenie ma charakter ciągły i może być stosowane przez cały okres, w którym omawiany jest dany temat. Studenci/ki pracują indywidualnie, a wynik ich pracy podlega ocenie i pozwala sprawdzić stopień przyswojenia nauczanych treści.
Online
Asynchronicznie
Umożliwienie studentom/kom pracy indywidualnej. Rozbudzenie ciekawości poznawczej. Rozwój merytoryczny i osobisty.
Student/ka pod przewodnictwem nauczyciela/ki przygotuje własny słowniczek dostosowany do indywidualnych potrzeb. Wszystkie działania (lektura książki, wybór niezrozumiałych terminów, przygotowanie słowniczka, sprawdzenie znaczenia niezrozumiałych terminów, zwizualizowanie ich) są zorganizowane w taki sposób, aby połączyć indywidualne potrzeby studenta/ki z potrzebami innych studentów/ek, dzięki czemu będą oni mogli współpracować i wymieniać się pomysłami.
KROK I
Przystępując do pracy, nauczyciel/ka tłumaczy istotę tego ćwiczenia i kryteria oceny. Ćwiczenie polega na tym, że:
– student/ka wybiera z listy książkę naukową dotyczącą poznawanego zagadnienia i czyta ją w trakcie semestru
– student/ka wybiera terminy i pojęcia, które pojawiają się w książce, a są dla niego/niej nowe
– student/studentka gromadzą te terminy w swoim słowniczku
– słowniczki są przygotowane w taki sposób, że każdy termin musi być rozpisany według następującego wzoru: znaczenie terminu (1), pochodzenie terminu (2), kolokacje (3), odpowiedniki w innych językach (4), użycie w zdaniach (5), synonimy (6), derywaty (7), skojarzenia (8), wizualizacje (9); nauczyciel/ka wyjaśnia strukturę słowniczka (omawia wzór) i dostarcza listy wiarygodnych źródeł, z których studenci/ki mogą korzystać, gromadząc informacje (bazy danych, encyklopedie, słowniki, sieci semantyczne w rodzaju www.babel.net)
Uwaga: studenci/tki korzystają z materiałów recenzowanych, niewskazane jest korzystanie z zasobów Wikipedii.
Ćwiczenie pozwala studentom/kom lepiej zrozumieć nowe terminy, wzbogaca ich wiedzę, ale też wspiera rozwój osobisty. Słownik jest zaprojektowany w taki sposób, aby studenci/ki dokonali kompleksowej analizy wybranych terminów (zwracając uwagę nie tylko na ich znaczenie, ale też pochodzenie, kolokacje, odpowiedniki w innych językach itp.).
KROK II
Mniej więcej w połowie semestru każdy student/ka przedstawia swój słowniczek do oceny, umieszczając go na platformie Moodle. Nauczyciel/ka ocenia słowniczek, komentuje postępy i wysyła krótką informację zwrotną każdemu studentowi/studentce.
KROK III
Studenci/tki wprowadzają poprawki i uzupełnienia zgodnie z sugestiami nauczyciela/ki.
KROK IV
Pod koniec semestru studenci/tki umieszczają gotowe słowniczki na platformie Moodle, aby poddać je ocenie końcowej.
KROK V
Nauczyciel/ka ocenia słowniczki i przesyła wyniki oceny wraz ze szczegółowymi komentarzami każdemu studentowi/studentce indywidualnie.
Kryteria uwzględniane podczas oceny słowniczków to:
- Złożoność uwzględnionych w słowniczku terminów specjalistycznych
- Adekwatność przeprowadzonej analizy tych terminów
- Wiarygodność wykorzystanych źródeł
Metoda ta pozwala poszerzyć horyzonty studentów/studentek. Wzbogacanie słownictwa umożliwia:
- swobodniejsze wypowiadanie się, rozwija kreatywność, wzmacnia autorefleksję, wpływa na rozumienie tekstu
- rozwój aparatu koncepcyjnego
- poznanie formalnych wymogów konstruowania tekstów i ich wyznaczników gatunkowych
- poznanie podstaw myślenia kreatywnego
Studenci/tki doświadczają też przyjemności, jaką dają indywidualne poszukiwania badawcze.
Studenci/tki rozwijają umiejętność krytycznego czytania.
– Istnieje niebezpieczeństwo, że studenci/tki nie zrozumieją, na czym polega to ćwiczenie i wykonają je niewłaściwie. Mogą na przykład wybrać powieść zamiast książki naukowej albo wypisać proste, dobrze im znane słowa zamiast złożonych i nowych dla nich terminów. Mogą też korzystać z niewiarygodnych źródeł, analizując wybrane terminy. Choć otrzymają listę źródeł, z których powinni korzystać, mogą się znaleźć osoby, które mimo wszystko zdecydują się sięgnąć do Wikipedii czy innych wątpliwych zasobów.
+ Można temu zapobiec, dając studentom/kom jasną wskazówkę, jak oceniać źródła: te, które są podpisane przez konkretnego autora lub przez instytucję (uniwersytet, instytut badawczy) mogą być uznane za wiarygodne, a w przypadku błędów, ci autorzy ponoszą za nie odpowiedzialność.
– Studenci/tki mogą nie mieć motywacji, aby pracować regularnie przez cały semestr.
+ Ocena śródsemestralna za pomocą platformy Moodle i informacja zwrotna od nauczyciela/ki dla każdego studenta/ki powinny pomóc rozwiązać ten problem.
Oczywiście należy dobrze wyjaśnić nie tylko przebieg, ale też cel i sens tego ćwiczenia, jego zalety, ale też niebezpieczeństwa, które mogą się pojawić, jeśli zostanie ono wykonane w niewłaściwy sposób. Należy się upewnić, że wszyscy studenci/ki dobrze rozumieją zadanie, które mają wykonać. Refleksja nad procesem uczenia się jest w tym wypadku konieczna. Ważne jest także, aby zachęcić studentów/ki do konsultowania się z nauczycielem/ką zawsze, kiedy pojawi się taka potrzeba.
Ćwiczenie II: EWALUACJA Z WYKORZYSTANIEM KOLOROWYCH KARTECZEK
Zoom, MS Teams itp.
Google Classroom (Digital Interactive Notebook), Sticky Notes, ewentualnie Messenger
Więcej informacji na temat Sticky Notes można znaleźć na kanale YouTube:
oraz na stronie: https://www.educatorstechnology.com/2012/05/13-free-sticky-notes-tools-for-teachers.html
Końcowa część zajęć; ćwiczenie można zastosować w ramach podsumowania lekcji czy jej segmentu.
Online
Synchronicznie
Umożliwienie studentom/kom samodzielnego ocenienia własnej pracy. Umożliwienie nauczycielom/kom ocenienia pracy studentów. Zachęcenie studentów/ek do poddania refleksji procesu uczenia się i wzięcia odpowiedzialności za własną naukę.
Umiejętność ocenienia własnej pracy, podobnie jak ocenienia pracy innych osób, jest bardzo ważna. Ucząc się to robić zgodnie z określonymi kryteriami, studenci/tki lepiej rozumieją, na czym polega dobrze wykonane zadanie, uczą się rozpoznawać własne mocne strony i mocne strony innych studentów/ek, a także swoje słabsze strony, nad którymi trzeba jeszcze popracować.
KROK I
Na początku należy przygotować na wirtualnej tablicy kryteria, według których oceniana będzie praca grup podczas zajęć. Kryteria te mogą uwzględniać:
- znajomość tematu
- adekwatność przykładów
- efektywną komunikację
- innowacyjną formę prezentacji tematu
Więcej informacji na temat tego, jak użyć w tym celu Sticky Notes można znaleźć:
https://alessonplanforteachers.com/how-to-use-sticky-notes-for-assessment/
KROK II
Na początku zajęć studenci/studentki zostają podzieleni/podzielone na dwie (A, B) lub trzy (A, B, C) grupy, które będą nawzajem oceniać swoją pracę. Nauczyciel/ka przedstawia i objaśnia kryteria oraz metodologię oceniania.
KROK III
Podczas zajęć studenci/tki wykonują zadania (prezentują określone zagadnienia, podają przykłady, zadają pytania itp.). Każda prezentacja studenta/ki z grupy A jest oceniana przez studentów/tki z grupy B, którzy przylepiają wirtualne karteczki na odpowiedniej części tablicy poświęconej danemu, podlegającemu ocenie kryterium. Karteczki są gromadzone dla całej grupy, nie dla pojedynczego studenta/ki. Zadaniem nauczyciela/ki jest prowadzenie zajęć zgodnie z wcześniej założonym planem. Członkowie danej grupy mogą się porozumiewać między sobą za pomocą platformy Zoom lub Teams czy założyć czat grupowy, korzystając z aplikacji Messenger.
KROK IV
Pod koniec zajęć bardzo wyraźnie widać, która grupa zgromadziła najwięcej karteczek w ramach każdego z kryteriów. Rezultaty zostają omówione. Zwycięska grupa otrzymuje punkty, które będą uwzględniane w ocenie semestralnej.
- Studenci/tki uczestniczą w tym ćwiczeniu na zasadach partnerskich
- Studenci/tki mogą aktywniej uczestniczyć w zajęciach, wykorzystując swoją kreatywność, wiedzę i doświadczenie. Uczą się zasad współpracy, wyrażania konstruktywnej krytyki i krytycznego myślenia
- Nauczyciel/ka może się zorientować, jakie aspekty nauczanego zagadnienia stanowią trudność dla studentów/studentek
- Nauczyciel/ka może lepiej poznać studentów/studentki
– Studenci/tki mogą nie umieć wyrażać krytyki w sposób konstruktywny
+ Nauczyciel/ka powinien/powinna przedstawić podstawowe zasady konstruktywnego wyrażania krytyki. Ryzyko to minimalizowane jest także przez wprowadzenie elementu grywalizacji. Skupiając się na grze i rywalizacji, studenci/tki chętniej i bardziej otwarcie wyrażają swoje opinie
Ćwiczenie III: DIALOGI
iSpring TalkMaster (część iSpring Suite eLearning)
Ostatnie zajęcia; część podsumowująca
Online
Synchronicznie
Przygotowanie studentów/ek do rozmów z przyszłymi klientami, współpracownikami itp.
Tworząc dialogi inspirowane sytuacjami, z jakimi student/ka może się zetknąć w przyszłym miejscu pracy, należy uprzedzić go, czego ma się spodziewać i zapewnić bezpieczną przestrzeń do ćwiczenia możliwych reakcji i odpowiedzi.
KROK I
Nauczyciel/ka przygotowuje scenariusz, wybiera postaci i miejsce z wbudowanej biblioteki. Następnie student/ka przygotowuje dialog, korzystając z iSpring. Student/ka wykorzystuje język/temat omawiany na zajęciach, żeby nauczyciel/ka mógł/mogła ocenić stopień opanowania materiału/postęp.
KROK II
Student/ka odpowiada na pytania. Ponieważ ta aktywność ma charakter quizu, student/ka zyskuje lub traci punkty za poprawne lub błędne odpowiedzi.
KROK III
Nauczyciel/ka i studenci/tki omawiają wyniki, zwracając uwagę na ewentualne problemy (jeśli się pojawiły).
- Efektywna metoda oceniania studentów/ek
- Studenci/tki uświadamiają sobie, jak ważne jest profesjonalne przygotowanie do przyszłej pracy zawodowej
– Przygotowanie ćwiczenia jest czasochłonne
+ Można powierzyć zadanie przygotowanie scenariuszy dialogów studentom/kom. Wtedy nauczyciel/ka jedynie monitoruje prace.
Ćwiczenie IV: BLOGI E-LEARNINGOWE
Dowolne darmowe narzędzie umożliwiające tworzenie blogów (WordPress.org; Web.com; Wix; HubSpot CMS; Gator by HostGator; WordPress.com; Blogger; Tumblr, etc.) oraz Zoom, Teams itp.
Podczas całego semestru; w głównej części zajęć
Online
Asynchronicznie
Regularne monitorowanie i ewaluowanie procesu dydaktycznego. Rozwijanie umiejętności twórczego pisania u studentów/ek.
Właściwe ocenianie w nauczaniu zdalnym pozwala sprawdzić stopień zrozumienia nauczanych treści przez studentów/ki. Dzięki temu nauczyciel/ka może zidentyfikować ewentualne problemy i wesprzeć studentów/ki w odpowiedni sposób.
KROK I
Nauczyciel/ka przygotowuje harmonogram, zgodnie z którym studenci/tki piszą posty na blogu. Harmonogram uwzględnia nie tylko terminy, ale również długość wpisów i sugestie dotyczące ich charakteru.
KROK II
Kryteria obowiązujące podczas tworzenia bloga zostają omówione ze studentami/kami. Ponieważ istnieje wiele darmowych narzędzi umożliwiających tworzenie blogów, nauczyciel/ka powinien/powinna przedstawić podstawowe zasady i listę dostępnych narzędzi.
KROK III
Nauczyciel/ka co jakiś czas sprawdza blogi, aby ocenić postępy uczących się i ustalić, jakie elementy wymagają dopracowania.
KROK IV
Wyniki są omawiane ze studentami/studentkami pod koniec semestru i wtedy zostaje wystawiona ocena.
- Studenci/tki mogą skorzystać z nowoczesnego, atrakcyjnego narzędzia
- Odmienny od tradycyjnego sposób przeprowadzania oceny obniża poziom stresu i pozwala studentom/kom lepiej wypaść
- Ćwiczenie pomaga w budowaniu wzajemnego zaufania pomiędzy nauczycielem/ką i studentami/studentkami
- Studenci/tki ćwiczą umiejętność twórczego pisania, a zatem także wyrażania swoich myśli
– Niektórzy studenci/tki mogą nie chcieć regularnie prowadzić bloga, więc trudno będzie wystawić im na tej podstawie ocenę końcową.
+ To ryzyko można zminimalizować, jeśli wychwyci się wcześnie studenta/studentkę z takim problemem. Należy porozmawiać ze studentem/ką i wyjaśnić, że nie pisząc regularnie bloga, nie będzie mógł/mogła zostać oceniona tak samo jak inni studenci/tki, a zatem będzie musiał/musiała przedstawić tradycyjna pracę pisemną.
Ćwiczenie V: RUBRYKI
Moodle
Podsumowanie; po pierwszych zajęciach
Online
Asynchronicznie
Ocenienie pracy lub projektu wykonanego przez studenta/kę zgodnie z określonymi kryteriami. Uproszczenie procesu oceniania i uczynienie go bardziej transparentnym.
Rubryki stanowią rodzaj przewodnika pomagającego ocenić wystąpienie, produkt lub projekt. Obejmują trzy elementy:
- Kryteria oceny wystąpienia
- Skalę ocen
- Wskaźniki
Dla nauczyciela/ki i studentów/studentek rubryki są wskazówką dotyczącą tego, co jest oczekiwane i co podlega ocenie.
Więcej informacji:
https://facultyinnovate.utexas.edu/sites/default/files/build-rubric.pdf
KROK I
Nauczyciel/ka ustala kryteria oceny pracy studentów/ek. Wspólnie ze studentami/kami omawia elementy, które mają znaczenie, aby praca mogła zostać oceniona wysoko (czy jest to projekt, czy esej, test, prezentacja itp.).
KROK II
Studenci/studentki pod okiem nauczyciela/ki ustalają skalę ocen. Może ona zwierać oceny punktowe lub opisowe. Zazwyczaj skala obejmuje parzystą liczbę poziomów/ocen. Jeśli stosuje się liczbę nieparzystą, środkowy poziom/ocena ma charakter bardzo ogólny.
KROK III
Studenci/studentki pod okiem nauczyciela/ki ustalają wskaźniki jakości, zaczynając od najwyższego stopnia skali, a zatem od osiągniecia uznanego za najlepsze.
KROK IV
Nauczyciel/ka przygotowuje rubryki na platformie Moodle i udostępnia je studentom/studentkom do wzglądu i akceptacji. Nauczyciel/ka jest otwarty/a na wszystkie konstruktywne sugestie zmian i poprawek (przekazane za pośrednictwem platformy Moodle).
KROK V
Studenci/tki umieszczają na platformie Moodle swoje prace, które następnie są ocenianie zgodnie z kryteriami zawartymi w rubrykach.
- Ustalone i przedyskutowane z wyprzedzeniem kryteria oceny korzystnie wpływają na proces dydaktyczny i czynią go bardziej efektywnym
- Przedyskutowane wcześniej z nauczycielem/nauczycielką wymagania pozwalają studentowi/ce lepiej się przygotować do wykonania zadania (przygotować plan pracy, określić główne cele itp.). Pomaga to obniżyć stres i uniknąć problemów emocjonalnych.
– Istnieje ryzyko, że nie wszyscy studenci/tki poświecą czas, aby zapoznać się z kryteriami.
+ Żeby tego uniknąć, należy dopilnować, aby każdy student/ka przeczytał kryteria zawarte w rubrykach i wyraził swoją opinię na ich temat za pomocą platformy Moodle.
