MOTYWACJA
Wstęp teoretyczny
Nadrzędnym celem motywacji w kształceniu jest pobudzenie do efektywnego działania i pogłębiania swojej wiedzy. Odpowiednia motywacja wpływa na sposób, w jaki realizowane są zadania, oddziałując na konkretne osiągnięcia i sukcesy, a także na radzenie sobie z porażkami. Dzięki niej poprzeczka może być stawiana coraz wyżej, zaś wyznaczanie (sobie samemu) coraz bardziej ambitnych celów współgra z wewnętrznym przekonaniem o konieczności ich spełnienia. Motywacje dzielą się na wewnętrzne (pragnienie zaspokojenia własnych potrzeb) i zewnętrzne (wzbudzenie potrzeb przez stosowanie nagród i kar). W przypadku motywacji ważne jest poznanie nie tylko umiejętności czy silnych i słabych stron studenta/ki, ale także (roz)poznanie jego potrzeb i oczekiwań. Istotne jest odpowiednie dookreślenie stawianych studentowi/ce zadań i to, by tak je ustrukturyzować, by student/ka zrozumiał/a, że osiągnięcie wyznaczonego celu jest równoznaczne z możliwością zaspokojenia jego własnych potrzeb i realizacji jego celów, a także rozwoju swoich zainteresowań i zdolności. Motywowanie, będąc jednym z najważniejszych aspektów kształcenia, opiera się na zastosowaniu takich inspiracji i stymulatorów, dzięki którym student/ka zaakceptuje zasadność wykonywanych zadań (bez względu na to, czy wiąże się to z przyjemnością, czy nie) i będzie dążył do uczenia się. Ważna w tym kontekście będzie również ugruntowywanie wiary studenta/ki we własne możliwości pozwalające mu pomyślnie wykonać zadanie. Ważna będzie zatem nie tylko konstruktywna krytyka, ale też informacje wspierające poczucie jego własnej wartości. W kontekście motywacji niebywale istotne jest nastawienie nauczyciela.
Ćwiczenie I: (AUTO)MOTYWATORY – GDZIE ICH SZUKAĆ?
Telefon z aplikacją do czytania kodów QR / komputer
Na pierwszych zajęciach
Online, kontaktowo
Synchronicznie
Pokazanie różnego rodzaju (auto)motywatorów, które pomagają odnieść w życiu sukces. Zidentyfikowanie mocnych i słabych stron każdego studenta/ki. Budowanie relacji w grupie
Materiały pomocnicze: długopis, kartka papieru, artykuły z gazet, ukryte pod kodami QR fragmenty biografii znanych osób lub/i cytaty (np. „Żadne zadanie nie jest szczególnie trudne, jeśli podzielisz je na mniejsze podzadania” – Henry Ford). Do tworzenia kodu QR służą różne strony, np. qr-online.pl, gdzie wpisujemy w odpowiednie miejsce dowolny tekst/zadanie, klikamy „generuj kod”, wybieramy format obrazka, a następnie zapisujemy na komputerze
KROK I
Nauczyciel/ka dzieli grupę na mniejsze zespoły. Podaje polecenie, aby na przykładzie znanych ludzi, którzy odnieśli w życiu sukces studentki/studenci podali, jakimi motywacjami według nich kierowały się te osoby. Można też poprosić studentki i studentów o samodzielne poszukanie celebrytów i ich motywacji. Pokaże to kto ich inspiruje i z jakiego powodu. Dobrym pomysłem może być śledzenie, które osobowości będą się powtarzać. Można to zobrazować np. za pomocą Mentimetra.
KROK II
Każda z grup losuje lub odnajduje ukryte artykuły oraz kody QR i na ich podstawie wypisuje motywatory. Lista motywacji będzie zależała od przykładu wybranego przez studentów/ki.
KROK III
Nauczyciel/ka inicjuje dyskusję dotyczącą motywacji – jej znaczenia i źródeł. Rozmowa dotyczy także motywatorów studentek/studentów i tego, czy autorytety są dla nich wzorem. Nauczyciel/ka powinien/powinna być bardzo ostrożny/a w doborze przykładów, uwzględniając szerokie spektrum postaci z różnych kultur, różnej płci i orientacji seksualnej. Podkreślenie tej różnorodności pozwoli każdemu studentowi i każdej studentce na empatyczność.
- Pokazanie motywatorów, które mogą z sukcesem kierować działaniami studentek/studentów
- Lepsze zrozumienie wchodzących w skład grupy studentek/studentów i możliwość modyfikowania zadań zgodnie z ich motywatorami
- Zaangażowanie wszystkich w zajęcia
- Skłonienie do swobodnego wyrażania swoich myśli
- Można wprowadzić aspekt rywalizacji – wygrywa grupa, która najszybciej zakończy zadanie
– Błędne odczytanie motywatorów sławnych ludzi. Brak szczerości w opowiadaniu o własnych motywatorach.
+ Student/ka może po prostu odpowiedzieć „Nie mam pojęcia”. Jeśli nauczyciel/ka pokazał/a zdjęcie np. Elona Maska, student/ka nie musi mieć pojęcia, jaka była jego motywacja. Ale ważne, by spróbowała odgadnąć. Nauczyciel/ka postara się na koniec zajęć wskazać motywacje, jeśli z informacji prasowych, które czytali studenci/tki to nie wynika. Chodzi też o pokazanie różnorodnych motywacji i ich wagi dla znanych osób.
Można w ramach krótkiego wprowadzenia opowiedzieć o motywacji – jej podziałach i różnych aspektach, dając listę konkretnych motywatorów. Może to być również lista do odgadnięcia przez studentki/studentów, np. pod postacią quizu czy innego szablonu z Wordwalla
Ćwiczenie II: ZNAJDŹ UKRYTE SŁOWA
Wordwall
Może być przeprowadzana na każdych zajęciach; w dowolnym momencie lekcji
Online, kontaktowo
Synchronicznie
Uświadomienie różnych motywatorów. Zaciekawienie studentek/studentów. Zidentyfikowanie mocnym i słabych stron każdej studentki i każdego studenta. Budowanie relacji w grupie
KROK I
Nauczyciel/ka przygotowuje na jednym z dostępnych na Wordwallu szablonów, np. szablonie Znajdź słowa – zadanie dla studentów (mogą to być np. słowa odpowiadające za różne motywatory). Słowa są ukryte w siatce liter. Student/ka znajduje je tak szybko, jak tylko potrafi.
KROK II
Każdy student i każda studentka na swoim telefonie/tablecie/laptopie wykonuje polecenie, a później opowiada o własnych motywatorach, wybierając te z listy, które najbardziej do niej/niego pasują.
KROK III
Nauczyciel/ka inicjuje dyskusję dotyczącą motywacji, zapisując na tablicy/kartce/padlecie podawane przez studentki/studentów motywatory.
- Pokazanie motywatorów, które mogą z sukcesem kierować działaniami studentek/studentów
- Lepsze zrozumienie wchodzących w skład grupy studentek/studentów i możliwość modyfikowania zadań zgodnie z ich motywatorami
- Zaangażowanie wszystkich w zajęcia
- Skłonienie do swobodnego wyrażania swoich myśli
- Można wprowadzić aspekt rywalizacji – wygrywa osoba, która najszybciej zakończy zadanie
– Brak szczerości w opowiadaniu o własnych motywatorach.
+ Nauczyciel/ka może pokazać, jakie są korzyści w uzmysłowieniu sobie własnych motywatorów.
– Nie wszystkie dostępne na Wordwallu szablony są zgodne ze standardem WCAG 2.1.
+ W takiej sytuacji może być potrzebne przygotowanie zadania w alternatywnej wersji
Ćwiczenie III: SPRAWDŹ SIĘ
LearningApps
Może być przeprowadzana na każdych zajęciach, najlepiej na początku lekcji
Online, kontaktowo
Synchronicznie
Rozbudzenie ciekawości odnośnie nowej formy zajęć. Sprawdzenie podstawowej wiedzy studentek/studentów na konkretny temat. Budowanie wysokiej samooceny studentów
KROK I
Nauczyciel/ka udostępnia przygotowane dzięki LearningApps zadanie (można wybrać z już tam dostępnych lub stworzyć własne). Przykładowym tematem zajęć może być netykieta. Można zaproponować mini grę w „Milionerów” (można skorzystać z już istniejącej https://learningapps.org/11900720 lub stworzyć własną)
KROK II
Każdy student i każda studentka wykonuje zadanie na swoim telefonie/tablecie/komputerze. Można zachęcić do wykonania zadania poprzez rywalizację. wygrywa ten, kto zadanie wykona najszybciej
KROK III
Nauczyciel/ka inicjuje dyskusję na temat, którego dotyczyło zadanie, czyli w tym przypadku na temat netykiety. Można np. za pomocą burzy mózgów lub drzewka decyzyjnego opracować zasady netykiety. Studenci i studentki będą opierać się także na własnych doświadczeniach
- Zaangażowanie wszystkich w zajęcia
- Skłonienie do swobodnego wyrażania swoich myśli
- Sprawdzenie własnych umiejętności
- Każdy pracuje we własnym tempie. Aktywność można łatwo przekazać za pomocą kodu QR
- Element grywalizacji wzmacnia motywację studentów
– Niektórzy studenci i niektóre studentki mogą być znudzeni zbyt – ich zdaniem – prostym zadaniem.
+ Nauczyciel/ka może przygotować zarówno łatwe, jak i trudne zadania na zadany temat, aby uczniowie się nie nudzili.
Jeśli są łatwe, to należy wytłumaczyć, że to rozgrzewka przed trudniejszymi zadaniami.
Ćwiczenie IV: MOTYWACJA – PO CO MI ONA?
Nearpod
Może być przeprowadzana na pierwszych zajęciach
Online, kontaktowo
Synchronicznie
Pokazanie różnego rodzaju motywacji. Zaangażowanie studentów. Danie im kontroli nad częścią zajęć
KROK I
Nauczyciel/ka wyjaśnia, czym jest motywacja i jakie są jej podziały.
KROK II
Nauczyciel/ka przygotowuje w Nearpodzie prezentację dotyczącą motywacji uwzględniającą zaangażowanie studentek/studentów (np. prośba o odpowiedź na jakieś konkretne pytanie, prośba o podanie skojarzeń, quiz, fragment filmu, który trzeba zinterpretować).
KROK III
Na zasadzie „burzy mózgów” nauczyciel/ka wspólnie ze studentkami i studentami przygotowuje listę najważniejszych motywacji, hierarchizując je wg wskazań studentów.
KROK IV
Studentki i studenci opowiadają o własnych motywacjach
- Pokazanie motywatorów, które mogą z sukcesem kierować działaniami studentek/studentów
- Lepsze zrozumienie wchodzących w skład grupy studentek/studentów i możliwość modyfikowania zadań zgodnie z ich motywatorami
- Zaangażowanie wszystkich w zajęcia
- Skłonienie do swobodnego wyrażania swoich myśli
– W „burzy mózgów” nie każdy student i każda studentka może chcieć wziąć udział.
+ Można w tej sytuacji zastosować rundę bez przymusu – zwrócenie się do każdego studenta i każdej studentki po kolei z prośbą o zabranie głosu lub powiedzenie: ,,pasuję”
Ćwiczenie V: JAK CIĘ WIDZĄ, TAK CIĘ PISZĄ
Padlet
Może być przeprowadzana na pierwszych zajęciach
Online, kontaktowo
Synchronicznie
Wizualne przedstawienie treści. Zaangażowanie studentki/studentów poprzez współtworzenie, dodawanie, komentowanie treści. Budowanie relacji w grupie
KROK I
Nauczyciel/ka przygotowuje stronę na Padlecie, pozostawiając temat / pytanie do tematu zajęć, np. Co wpływa na wizerunek?; Jak się prezentować?; (Auto)prezentacja – na co zwracać uwagę.
KROK II
Każdy student i każda studentka ma za zadanie dopisać swoje treści.
KROK III
Nauczyciel/ka zachęca do swobodnego wypowiadania się na temat określony w zadaniu w celu skomentowania dopisków innych studentek/studentów. Ważna jest tu rola konstruktywnej krytyki.
KROK IV
Studentki/studenci w ramach zadania wyszukują w internecie przykłady złych (auto)prezentacji.
- Zaskoczenie nową formą zajęć
- Zaangażowanie w działanie wszystkich studentek/studentów
- Skłonienie do swobodnego wyrażania swoich myśli
- Pokazanie ważności prezentacji swojego wizerunku
– Może pojawić się rozbieżność opinii dot. złych/dobrych (autoprezentacji).
+ Należy podkreślić, że poza gustami indywidualnymi są przesłanki merytoryczne. Warto w takim przypadku spróbować rozwiązać problem, stosując metodę dyskusji lub metodę „za” i „przeciw”.
Dobrym ćwiczeniem (przydatnym również do rozwijania umiejętności opowiadania historii), które można wykonać za pomocą niektórych narzędzi wymienionych w różnych ćwiczeniach powyżej, jest stworzenie superbohatera z własnych zdolności/mocnych i słabych stron. Omówienie tych aspektów może pomóc w lepszym ich zrozumieniu.
