PROJECT BASED LEARNING
Wstęp teoretyczny
Projekt to zestaw różnych zadań, które składają się na realizację założonego celu, jakim może być udzielenie odpowiedzi na złożone pytanie, znalezienie rozwiązania określonego problemu lub stworzenie produktu lub usługi. Aby wykonać zadania studenci/tki wykorzystują posiadane już umiejętności, ale w toku prac zyskują także nowe. Warto dodać, że nie ma szczegółowych wytycznych dotyczących tego, jak długo powinien trwać projekt – może to być dzień, tydzień, miesiąc, a nawet rok.
O metodzie projektowej możemy mówić, kiedy:
- studenci/tki są w pełni odpowiedzialni/ne za wykonanie zadania;
- zadania mają interdyscyplinarny charakter;
- studenci/tki sami/same decydują, jak wykonają zadanie (projekty mogą być prowadzone w różny sposób, nie ma jednej dobrej drogi prowadzącej do celu);
- studenci/tki decydują o podziale zadań (jeśli projekt ma charakter grupowy).
PBL to metoda, która pobudza kreatywność i wspiera niezależność studentów. Pomaga również rozwijać umiejętności rozwiązywania problemów, współpracy w grupie i krytycznego myślenia. Jest oczywiste, że planowanie i nadzorowanie projektów wymaga od nauczyciela/ki zaawansowanej wiedzy dydaktycznej, a zatem niedoświadczeni nauczyciele/ki unikają tej metody. Co więcej, wymaga ona skrupulatnego planowania i może być bardzo czasochłonna. Jeśli jednak realizuje się ją poprawnie, przyczynia się do znaczącego rozwoju studentów/ek.
Ćwiczenie I: UCZMY SIĘ RAZEM!
Book creator
Na koniec semestru (zajęcia powtórkowe); w głównej części zajęć
Online/blended/kontaktowo
Synchronicznie/asynchronicznie
Powtórzenie tematów omawianych w trakcie semestru. Przygotowanie materiałów, które będą mogły zostać wykorzystane do powtórki przed zaliczeniem czy egzaminem. Pobudzenie kreatywności i wzmocnienie umiejętności współpracy w grupie.
W razie konieczności można opuścić krok 5.
KROK I
Nauczyciel/ka dzieli grupę na zespoły 3 lub 4-osobowe. Każdej grupie przydzielony zostaje jeden temat, który był omawiany w trakcie semestru. Można także pozwolić studentom/kom zdecydować, jakim tematem chcą się zająć.
KROK II
Po przydzieleniu tematów, nauczyciel/ka wyjaśnia, że zadaniem każdej grupy jest przygotowanie ebooka (za pomocą BookCreatora). Ebook ma zawierać wszystkie podstawowe wiadomości z zakresu danego tematu. Studenci/tki są także informowani, że ebooki zostaną udostępnione całej grupie i mają służyć jako materiał do powtórek przed testem semestralnym.
*Nauczyciel/ka może zaproponować kilka kryteriów, których należy przestrzegać, ale nie mogą one być zbyt szczegółowe, aby nie ograniczały kreatywności studentów/ek. Można np. ustalić, że treści nie mogą być prezentowane wyłącznie w formie tekstowej, ebooki muszą zawierać zdjęcia i rysunki.
KROK III
Studenci/tki zaczynają od podziału zadań i przedstawienia swojego planu pracy nauczycielowi/ce. Nauczyciel/ka daje studentom/kom informację zwrotną na temat planu, korygując go lub sugerując zmiany, jeśli jest taka konieczność.
KROK IV
Studenci/tki mają tydzień (lub więcej, jeśli jest taka potrzeba), aby przygotować ebooki. Mogą się konsultować z nauczycielem/ką tak często, jak zechcą, ale obowiązkowo muszą to zrobić przynajmniej raz, żeby nauczyciel/ka mógł/mogła skorygować ewentualne błędy, które mogą się pojawić w treści ebooka, zanim zostanie on udostępniony grupie.
KROK V
Kiedy ebooki są gotowe, każda grupa prezentuje swój kolegom/koleżankom. Główny nacisk ma być położony nie na przedstawienie treści ebooka, ale na poinstruowanie kolegów/koleżanek, jak z niego skutecznie korzystać.
KROK VI
Ebooki są udostępniane wszystkim studentom/kom w grupie i mogą być wykorzystane do semestralnych powtórek.
- Studenci/tki rozwijają swoją kreatywność i umiejętność współpracy
- Studenci/tki powtarzają materiał omawiany w trakcie semestru
- Studenci/tki tworzą „notatki” przydatne do semestralnej powtórki
- Każda osoba w grupie ma przydzielone konkretne zadanie, a więc każdy jest jednakowo zaangażowany w pracę
- Studenci/tki wiedzą, że przygotowują pomoce dla swoich kolegów/koleżanek, co może sprzyjać wzmocnieniu ich motywacji
– Różne tematy mogą wymagać różnego nakładu pracy.
+ Nauczyciel/ka powinien uważnie dobrać tematy, aby dało się je opracować w formie ebooków obejmujących podobnie złożone treści.
Ćwiczenie II: JAK INTERPRETOWAĆ WIADOMOŚCI?
Collaboard.com lub inne podobne
W czasie semestru/po pierwszych zajęciach/na ostatnich zajęciach; w głównej i podsumowującej części zajęć
Online/blended
Synchronicznie/asynchronicznie
Pomóc studentom interpretować wiadomości. Pobudzić kreatywność. Wzmocnić umiejętność współpracy i krytycznego myślenia.
Zaleca się, by studenci/tki mieli/miały przynajmniej dwa tygodnie na wykonanie zadania.
KROK I
Nauczyciel/ka dzieli studentów/ki na grupy 3 lub 4-osobowe. Każda grupa otrzymuje temat związany z polityką, edukacją, opieką zdrowotną (np. pandemią COVID-19 lub kryzysem imigracyjnym). Studenci/tki mogą też zdecydować, jakim tematem chcą się zająć (ważne, by tematy odzwierciedlały aktualne problemy).
KROK II
Każda grupa szuka informacji, artykułów, filmów i blogów dotyczących ich tematów. Warto dodać, że studenci mają szukać materiałów pokazujących dany temat z różnych perspektyw. Np. jeśli temat dotyczy polityki, studenci powinni uwzględnić materiały pokazujące stanowiska różnych partii politycznych (prawicowych, lewicowych i centrowych).
KROK III
Zgromadzone materiały służą przygotowaniu postera (za pomocą Collaboard.com lub analogicznego narzędzia), którego celem jest pokazanie różnych perspektyw, z których może być postrzegany dany problem.
KROK IV
Każda grupa prezentuje swój poster, uwzględniając również informację, jak osoby w grupie współpracowały za pomocą wybranego narzędzia.
KROK V
Studenci/tki oceniają nawzajem swoją pracę. Wypełniają krótki formularz przygotowany przez nauczyciela/kę, odpowiadają na pytania dotyczące ogólnego wrażenia, mocnych i słabych stron prac kolegów i koleżanek.
Każda grupa odpowiada na otrzymaną ocenę, pisząc krótki paragraf (100 słów), w którym wyjaśnia, czy się zgadza z oceną, czy nie i uzasadnia swoje stanowisko.
- Studenci/tki rozwijają swoją kreatywność i umiejętność współpracy
- Studenci/tki ćwiczą myślenie krytyczne i umiejętności prezentacyjne
- Studenci/tki mają okazję dogłębnie przemyśleć i lepiej zrozumieć omawiane tematy
– Niektórzy/re studenci/tki mogą mieć problem z „krytykowaniem” prac kolegów i koleżanek
+ Dobrze jest uświadomić studentom/kom, że informacja zwrotna od nich może być bardzo pomocna dla kolegów i koleżanek.
– Informacje zwrotne od studentów mogą być zbyt ogólne i niejasne.
+ Formularz ewaluacyjny powinien być skonstruowany tak, aby zapewniał przejrzystą i konkretną informację zwrotną.
Ćwiczenie III: PROMUJMY HUMANISTYKĘ!
Miro (miro.com) lub inne podobne
W czasie semestru/ na ostatnich zajęciach; w głównej i podsumowującej części zajęć
Online/kontaktowo
Synchronicznie/asynchronicznie
Wyrabianie nawyku spoglądania na dany problem z różnych perspektyw. Kształcenie myślenia wielowymiarowego. Współpraca za pomocą zdalnych narzędzi kolaboracyjnych. Przygotowanie biznesplanu wspólnie z kolegami/koleżankami.
KROK I
Nauczyciel/ka wyjaśnia, czym jest biznesplan i omawia jego główne elementy. Następnie prezentuje narzędzia do współpracy zdalnej.
KROK II
Nauczyciel/ka dzieli studentów na 4 lub 5-osobowe grupy. Następnie wyjaśnia, że ich zadaniem będzie przygotowanie biznesplanu dotyczącego działań związanych z treściami nauczanego przedmiotu. Np. na zajęciach z literatury studenci/tki mogą przygotować biznesplan dotyczący promocji i dystrybucji książek Ernesta Hemingwaya.
KROK III
Studenci/tki omawiają swoje pomysły na biznesplan, uwzględniają wiele aspektów, np. opis przedsięwzięcia, plan marketingowy i sprzedażowy, opis produktów i usług itp. Studenci/tki rozdzielają też konkretne zadania pomiędzy sobą. Podział zadań jest konsultowany z nauczycielem/ką.
KROK IV
Studenci wybierają narzędzie do współpracy zdalnej, które najbardziej im odpowiada i informują o tym nauczyciela.
KROK V
Każdy student/ka pracuje nad powierzonym sobie zadaniem i udostępnia wyniki swoich prac pozostałym osobom w swojej grupie za pomocą wybranego narzędzia do współpracy zdalnej.
KROK VI
Grupa omawia postępy i w razie potrzeby konsultuje się z nauczycielem/ką.
KROK VII
Pod koniec semestru każda grupa prezentuje wyniki swoich prac, uwzględniając też uwagi na temat współpracy za pomocą wybranego narzędzia.
- Studenci/tki uczą się skutecznej współpracy zdalnej, co jest obecnie bardzo potrzebną umiejętnością
- Studenci/tki uczą się używać nowego narzędzia, które może im się przydać w kolejnych projektach
– Zadanie jest złożone, wymaga wiele czasu.
+ Biznes plan, na który zgodzą się studenci, powinien być raczej prosty. Nauczyciel/ka może tego dopilnować w krokach 2 i 3.
Ćwiczenie IV: OPOWIEŚCI CYFROWE
Toontastic, Storyboard, Stop Motion lub inne tego rodzaju
Podczas semestru; w głównej części zajęć
Online/blended/kontaktowo
Synchronicznie/asynchronicznie
Nauczyć opowiadania historii za pomocą narzędzi cyfrowych. Kształcić umiejętność współpracy. Pobudzać kreatywność.
KROK I
Nauczyciel/ka wyjaśnia czym są opowieści cyfrowe. Może też pokazać dostępne w sieci przykłady:
KROK II
Nauczyciel/ka prezentuje ogólne elementy struktury każdej historii:
Punkt wyjścia – Konflikt – Wyzwanie – Punkt kulminacyjny – Rozwiązanie
KROK III
Studenci/tki dostają listę tematów dotyczących kursu i wybierają ten, który ich najbardziej interesuje. Wybierają także narzędzie, z którego chcą skorzystać, i pracują w parach lub małych grupach nad swoim projektem.
Przykład (zajęcia z historii): studenci/tki dostają listę postaci historycznych i przygotowują opowieści o ich życiu.
KROK IV
Studenci/tki przygotowują własne opowieści cyfrowe i prezentują je całej grupie.
KROK V
Studenci/tki oceniają nawzajem swoją pracę. Wypełniają krótki formularz przygotowany przez nauczyciela/kę, odpowiadają na pytania dotyczące ogólnego wrażenia, mocnych i słabych stron prac kolegów i koleżanek.
Każda grupa odpowiada na otrzymaną ocenę, pisząc krótki paragraf (100 słów), w którym wyjaśnia, czy się zgadza z oceną, czy nie i uzasadnia swoje stanowisko.
- Ćwiczenie jest bardzo kreatywne i uniwersalne, może być wykorzystane na bardzo różnych zajęciach
- Pomaga dogłębnie zrozumieć dany problem (lub jego wybrany aspekt), gdyż studenci/tki muszą go naprawdę dobrze przeanalizować, aby móc stworzyć swoją cyfrową opowieść
– Aktywność ta jest z reguły czasochłonna.
+ Można ją zaplanować jako projekt trwający kilka tygodni, dzięki temu studenci/tki będą mogli/mogły popracować nad jakością swoich opowieści.
Ćwiczenie V: PROJEKT KREATYWNY Z UŻYCIEM KODÓW QR
Generator kodów QR oraz wybrane narzędzia graficzne
W czasie semestru; w głównej części zajęć
Online/blenden/kontaktowo
Synchronicznie/asynchronicznie
Wykorzystanie kodów QR w nowy, twórczy sposób. Rozwijanie umiejętności współpracy.
Inspiracja:
KROK I
Nauczyciel/ka inicjuje dyskusję dotyczącą kodów QR i ich wykorzystania. Może on/ona podać kilka inspirujących przykładów wykorzystania kodów QR w edukacji, sztuce, podróżach itp.
KROK II
Następnie studenci/tki pracują nad własnymi projektami. W zależności od wybranego tematu mogą się zdecydować na przygotowanie posteru, broszury lub innych materiałów zawierających kod QR.
KROK III
Studenci/tki wykonują swoje prace i prezentują je grupie.
KROK IV
Studenci/tki oceniają nawzajem swoją pracę. Wypełniają krótki formularz przygotowany przez nauczyciela/kę, odpowiadają na pytania dotyczące ogólnego wrażenia, mocnych i słabych stron prac kolegów i koleżanek.
Każdy odpowiada na otrzymaną ocenę, pisząc krótki paragraf (100 słów), w którym wyjaśnia, czy się zgadza z oceną, czy nie i uzasadnia swoje stanowisko.
- Ćwiczenie jest bardzo kreatywne i uniwersalne, może być wykorzystane na bardzo różnych zajęciach
- Ćwiczenie nie wymaga użycia zaawansowanych narzędzi
- Studenci/tki rozwijają umiejętności współpracy i pobudzają kreatywność
– Aktywność ta jest z reguły czasochłonna.
+ Można ją zaplanować jako projekt trwający kilka tygodni, dzięki temu studenci/tki będą mogli/mogły skupić się na jakości swoich prac.
Čapek, R. (2015). Moderní Didaktika: Lexikon výukových A Hodnoticích Metod. Grada.
