ROZGRZEWKA
Wstęp teoretyczny
Tzw. energizery, czyli „przerywniki”, „rozgrzewki” lub z angielskiego „lodołamacze” (ang. ice breakers) to ważny element zajęć prowadzonych zarówno w formule kontaktowej, jak i online, ponieważ nadają dynamikę procesowi dydaktycznemu. Zazwyczaj mają formę prostej, krótkiej, aktywizującej zabawy. Mogą być prowadzone na początku zajęć, wtedy pozwolą na wprowadzenie dobrej atmosfery i łatwiejsze przedstawienie nowego tematu lub w ich trakcie, gdy spada uwaga i koncentracja studentów/ek, a dzięki przeprowadzonemu ćwiczeniu uczestnicy stają się bardziej ożywieni, zaktywizowani. Zabawy tego typu sprzyjają integracji, budowaniu dobrych relacji i zaufania w grupie. Mają również na celu pobudzenie emocji, często wywołanie śmiechu, co ułatwia „rozluźnienie” atmosfery, a także późniejsze wejście w różnego rodzaju interakcje społeczne. Mogą być także pomocne w przypadku trudnych sytuacji, potrzeby rozładowania emocji, przekierowania uwagi na inne sprawy. Wiele energizerów zawiera element ruchu / aktywności fizycznej, co z kolei zmniejsza stres i sprzyja lepszemu zapamiętywaniu. Rodzaj ćwiczenia powinien być dobrany do specyfiki grupy oraz konkretnej sytuacji (ćwiczenia aktywizujące, odprężające itd.). Warto pamiętać, że ćwiczenia nie powinny trwać zbyt długo, pozostawiając raczej poczucie niedosytu.
Ćwiczenie I: POKAŻ COŚ… (wersja 1)
Dowolna platforma edukacji zdalnej, dająca możliwość interakcji (np. MS Teams)
Ćwiczenie warto przeprowadzić na jednych z pierwszych zajęć, ponieważ pozwala studentom/kom lepiej się poznać, a także przełamuje niechęć przed włączeniem kamerki.
Online
Synchronicznie
Ożywienie grupy i ponowne skoncentrowanie jej uwagi. Integracja. Budowanie dobrych relacji w grupie. Lepsze poznanie.
Ćwiczenie można przeprowadzić także podczas zajęć stacjonarnych, modyfikując polecenia odpowiednio do sytuacji.
KROK I
Nauczyciel/ka prosi wybraną osobę o pokazanie czegoś koloru żółtego / czegoś przywiezionego z wakacji / czegoś, wykorzystywanego do nauki / czegoś, co odzwierciedla dzisiejszy nastrój itp.
KROK II
Osoba w ciągu 40-60 sekund powinien odnaleźć w swoim otoczeniu rzecz, która spełnia wskazane kryterium i pokazać ją pozostałym uczestnikom.
KROK III
Następnie wskazuje kolejną osobę, dając jej analogiczne polecenie.
KROK IV
Kolejne osoby uczestniczą w zabawie.
- Zabawa wprowadza uczestników do dobry nastrój.
- Uczestnicy dowiadują się więcej o koleżankach i kolegach z grupy.
- Grupa jest bardziej zaktywizowana, ożywiona.
- Ćwiczenie można wykorzystać w trakcie innych zajęć, żeby zachęcić studentów/ki do włączenia kamery.
– Nie wszystkie osoby chcą / będą mogły włączyć kamerkę.
+ Alternatywą w takim przypadku jest zrobienie zdjęcia / znalezienie zdjęcia przedmiotu, spełniającego kryterium w Internecie i przesłanie go na czat grupowy.
– W przypadku dużych grup ćwiczenie może trwać zbyt długo.
+ Można wtedy przerwać ćwiczenie wcześniej.
Ćwiczenie II: POKAŻ COŚ... (wersja 2)
Dowolna platforma edukacji zdalnej, dająca możliwość interakcji (np. MS Teams)
Na jednych z pierwszych zajęć
Online
Synchronicznie
Ćwiczenie na ożywienie grupy i ponowne skoncentrowanie jej uwagi. Integracja. Budowanie dobrych relacji w grupie. Lepsze poznanie. Zaangażowanie wszystkich członków grupy.
Alternatywna forma – uczestnicy wyszukują w bardzo krótkim czasie (np. 30 sekund) zdjęcie przedmiotu, które ich w jakiś sposób reprezentuje i zamieszczają na wspólnej tablicy np. na padlecie (widok – ściana).
Inną możliwością jest wyszukiwanie memów lub gifów, które odzwierciedlają obecne samopoczucie uczestników.
Ćwiczenie może być także przeprowadzone na zajęciach stacjonarnych – wtedy prowadzący/a wyświetla zdjęcie na ekranie, a osoby po kolei zabierają głos i uzasadniają krótko swój wybór.
W trakcie zajęć można wykorzystać także narzędzie Mentimeter, co pozwoli na szybkie poznanie opinii wszystkich studentów/ek w bardzo krótkim czasie.
KROK I
Udostępniamy osobom zdjęcie z dużą ilością różnych przedmiotów. Możemy zrobić jakieś swoje zdjęcie z pozbieranych różnych dziwnych przedmiotów, jakie mamy w domu lub znaleźć w Internecie (np. w zasobach www.pixabay.com www.freepik.com, www.pixinio.com)
KROK II
Uczestnicy wybierają rzecz, która ich w jakiś sposób dzisiaj reprezentuje.
KROK III
Uczestnicy piszą na czacie, co to za przedmiot i uzasadniają swój wybór.
- Zabawa wprowadza uczestników w dobry nastrój.
- Uczestnicy dowiadują się więcej o koleżankach i kolegach z grupy
- Grupa jest bardziej zaktywizowana, ożywiona.
– Niektóre osoby mogą być znudzone zbyt – ich zdaniem – prostym zadaniem.
+ Należy wytłumaczyć, że to rozgrzewka przed trudniejszymi zadaniami.
Ćwiczenie III: OPOWIADANIE HISTORII
Dowolna platforma edukacji zdalnej, dająca możliwość interakcji (np. MS Teams)
Dowolnie
Online, kontaktowo
Synchronicznie
Ćwiczenie na ożywienie grupy i ponowne skoncentrowanie jej uwagi. Integracja. Aktywizacja. Odprężenie. Budowanie dobrych relacji w grupie.
W przypadku zajęć kontaktowych, nauczyciel/ka może poprosić uczestników, by stanęli w kręgu (dodatkową korzyścią będzie ruch). Należy ustalić kolejność osób, które biorą udział w zadaniu.
Przeprowadzając ćwiczenie można dołożyć jeszcze jeden krok – nauczyciel/ka lub wybrany student/ka zapisuje historię na (współdzielonej) tablicy, tak by wszyscy mogli zobaczyć efekt działań.
KROK I
Prowadzący/a rozpoczyna tworzenie historii, podając pierwsze słowo (np. Wczoraj, kiedyś, czasami itp.)
KROK II
Kolejna osoba podaje następne słowo.
KROK III
Ćwiczenie jest kontynuowane, dopóki nie powstanie krótka historia lub każdy z uczestników nie wypowie 3-4 słów.
- Zabawa wprowadza uczestników w dobry nastrój.
- Uczestnicy dowiadują się więcej o koleżankach i kolegach z grupy
- Grupa jest bardziej zaktywizowana, ożywiona.
- Ćwiczenie pobudza także kreatywność oraz sprzyja koncentracji.
– Niektóre osoby mogą być znudzone zbyt – ich zdaniem – prostym zadaniem.
+ Należy wytłumaczyć, że to rozgrzewka przed trudniejszymi zadaniami. Dobrym pomysłem jest także zaproponowanie tematu przewodniego, dzięki czemu historie będą bardziej spójne.
Ćwiczenie IV: AUTOSTRADA
Dowolna platforma edukacji zdalnej, dająca możliwość interakcji (np. MS Teams, praca w podzespołach)
Dowolnie
Online
Ćwiczenie na ożywienie grupy i ponowne skoncentrowanie jej uwagi. Integracja. Budowanie dobrych relacji w grupie. Lepsze poznanie.
Ćwiczenie może zostać przeprowadzone także w czasie zajęć kontaktowych.
KROK I
Prowadzący/a dzieli uczestników na grupy 3-4 osobowe.
KROK II
Nauczyciel/ka podaje dwa słowa-klucze. Pierwsze słowo jest „startem”, drugie „destynacją” (najlepiej rzeczowniki). Ważne jest, by słowa te nie kojarzyły się ze sobą.
Np. lody – chmura
KROK III
Studenci/tki pracują w podgrupach np. na wydzielonym kanale lub na wspólnym dokumencie lub np. w narzędziu Padlet (Wybieramy wtedy opcję kolumn. Przydzielamy każdej z grup numer kolumny).
Zadaniem uczestników jest zbudowanie łańcucha skojarzeń (od „startu” do „destynacji”), tak, by zawierał jak najmniej elementów. Kolejne słowa wpisywane są na kartce jedno pod drugim, pokazując „drogę”, a najlepiej „autostradę” (czyli ciąg myślowy).
Np. lody – lato – upał – burza – chmura
KROK IV
Grupy prezentują swoje pomysły. Wygrywa ta, która wskazała logiczne powiązanie pomiędzy wskazanymi słowami kluczami, używając jak najmniej pośrednich elementów.
- Zabawa wprowadza uczestników w dobry nastrój.
- Uczestnicy dowiadują się więcej o koleżankach / kolegach z grupy.
- Ćwiczenie wzmacnia koncentrację, rozbudza kreatywność.
- Grupa jest bardziej zaktywizowana, ożywiona.
– Niektóre osoby mogą być znudzone zbyt – ich zdaniem – prostym zadaniem.
+ Należy wytłumaczyć, że to rozgrzewka przed trudniejszymi zadaniami.
Ćwiczenie V: KTO LUBI…
Dowolna platforma edukacji zdalnej, dająca możliwość interakcji (np. MS Teams)
Dowolnie
Online
Ćwiczenie na ożywienie grupy i ponowne skoncentrowanie jej uwagi. Integracja. Budowanie dobrych relacji w grupie. Lepsze poznanie.
Ćwiczenie może być przeprowadzone na początku semestru, a polecenia mogą służyć integracji grupy lepszemu poznaniu uczestników.
Ćwiczenie może mieć także charakter ewaluacyjny i dotyczyć tematyki zajęć, opinii studentów/ek na jakiś temat.
Ćwiczenie można przeprowadzić w formie kontaktowej – można wtedy wprowadzić elementy ruchowe, np. związane z przemieszczaniem się, zamianą miejsc itp.
KROK I
Nauczyciel/ka podaje charakterystykę, która może odnosić się do kilku osób (np. wszyscy, którzy znają 2 języki; wszyscy, którzy lubią oglądać seriale, wszyscy, którzy uważają, że bohater X powinien postanowić inaczej, wszyscy, którzy uważają, że należy poświęcić jeszcze więcej czasu na zagadnienie Y…). Prosi o zgłoszenie (np. poprzez podniesienie “wirtualnej” ręki) wszystkie osoby uczestniczące w zabawie.
KROK II
Nauczyciel/ka prosi kolejną osobę o wyznaczenie kolejnego zadania (charakterystyki) oraz wskazanie kolegi, koleżanki, który będzie kontynuował zabawę.
- Zabawa wprowadza uczestników w dobry nastrój.
- Uczestnicy dowiadują się więcej o koleżankach / kolegach z grupy
- Grupa jest bardziej zaktywizowana, ożywiona, odprężona.
– Niektóre osoby mogą być znudzone zbyt – ich zdaniem – prostym zadaniem. Ponadto niektórzy uczestnicy mogą nie chcieć uczestniczyć w tego typu ćwiczeniach.
+ Należy wytłumaczyć, że to rozgrzewka przed trudniejszymi zadaniami.
– Należy wziąć pod uwagę charakterystykę grupy. Niektórym ćwiczenie może się wydać zbyt dziecinne.
+ Ćwiczenie sprawdzi się w grupach, które są dobrze zintegrowane, lubią zabawę jako formę pracy.
